CATWALK
Honderden meters Modegeschiedenis
In een fris lentezonnetje flaneer ik vanaf het Museumplein met mijn museumjaarkaart (jippie) zó langs kassa en hordes mensen door. Al helemaal in de mood voor Catwalk. Vanaf 20 februari t/m 16 mei presenteert het Rijksmuseum een imponerende tentoonstelling over mode in Nederland van 1625 tot 1960. In zes zalen van de Philipsvleugel te bewonderen. Het is de eerste keer dat het Rijksmuseum op deze schaal hoogtepunten uit zijn gevarieerde modecollectie toont.
Modecollectie Rijksmuseum
De modecollectie van het Rijksmuseum bevat zo’n 10.000 items aan mannen-, vrouwen-, kinderkleding én accessoires vanaf 1700 tot 1960. Bovendien bezit de afdeling Geschiedenis de allereerste Nederlandse kostuums, die in de Gouden eeuw (17de eeuw) door leden van de Friese Oranjes (tak van de Nassau’s) en door stadhouder Koning Willem III zijn gedragen. Alles hoeft niet per se hier gemaakt te zijn. Ook buitenlandse modehuizen en stoffen uit alle belangrijkste textielproducerende landen in de wereld zijn in deze collectie vertegenwoordigd.
Het Rijksmuseum verzamelt vanuit diverse oogpunten: Historisch: zoals een naoorlogse jurk gemaakt van zijden landkaarten van RAF piloten. Design: zoals Yves Saint Laurent zijn Mondriaan jurk uit 1965. Kostuum historisch: zoals de tafzijden cocktailjapon van Cristóbal Balenciaga (1951-1952)
Erwin Olaf
Fotograaf Erwin Olaf tekent voor de inrichting en vormgeving van de tentoonstelling. Volgens Olaf een uitdagende en eervolle opdracht. Al enige jaren is hij aan het onderzoeken hoe zijn eigen fotografische werk op een andere manier te presenteren en te verbinden met installaties, geluid en (korte) films. Zo kan iedere bezoeker worden meegevoerd in een wereld waarin de eigen fantasie wordt gestimuleerd en uitgedaagd. Zodat uiteindelijk een prikkelende dialoog ontstaat tussen het getoonde werk en de kijker.
Catwalk Rijksmuseum witte objecten
Catwalk Rijksmuseum witte objecten
De tentoonstelling begint al geweldig. In de hal hangen aan een wit gedecoreerd plafond witte tulen objecten, die van boven naar beneden ruisen terwijl ze als jurken open en dichtgaan. Vervolgens kom je bij de kleren van de Friese Oranjes uit de Gouden Eeuw, via zijden japonnen van kleurrijke Franse zijde en flonkerende fluwelen mannenkostuums uit de 18de eeuw, naar de klassieke empire en de queues (grote hoepelrokken) uit het Fin de Siècle tot aan 20ste-eeuwse Haute Couture van Dior en Yves Saint Laurent. Alles meer dan prachtig, ingetogen én uitbundig vormgegeven door mijn held Erwin Olaf himself. Respect!
Catwalk Rijksmuseum japon geborduurd
Catwalk Rijksmuseum japon geborduurd detail
Catwalk Rijksmuseum japon geborduurd
Catwalk Rijksmuseum japon geborduurd
Catwalk Rijksmuseum mannen kostuum geborduurd
Bianca M. du Mortier
De drijvende kracht achter deze tentoonstelling is conservator kostuum Bianca du Mortier, de vrouw die in haar 37jarige carrière bij het Rijksmuseum de modecollectie tot in de kleinste details kent. Een match made in heavon, wat mij betreft. De kennis en expertise van du Mortier gebundeld met de creatieve unieke geest van Olaf. Met de kledingstukken vertelt de tentoonstelling de vele verhalen van de mensen achter de objecten.”In de mode draait alles om de keuzes van de drager. Deze maken hem of haar tot trendsetter of volger. En altijd, zelfs in 2016, hebben de rijksten of machtigsten een boodschap die ze bewust of onbewust met hun kleren uitdragen. Daarin is in de afgelopen 330 jaren helemaal niets veranderd. De grenzen hierbij worden bepaald door budget, gelegenheid, leeftijd, sociale status, postuur, klimaat en persoonlijke likes & dislikes” Aldus du Mortier.
Joëtta Honnebier-Borggreve
Paradijsvogel en juriste Joëtta Honnebier-Borggreve (81) is één van de schenkers van het Rijksmuseum. Mede door haar steun en de nalatenschap van ontwerpers Frank Govers en Max Heijmans kwam deze tentoonstelling Catwalk tot stand.
Catwalk Rijksmuseum
Catwalk Rijksmuseum
Catwalk Rijksmuseum
Catwalk
De tentoonstelling dankt haar naam aan de catwalk die in één van de grote zalen staat. Hier is geprobeerd de sfeer van een daadwerkelijke modeshow te benaderen. Een immens lange catwalk die de ontwikkeling van de mode laat zien.
Omdat deze catwalk beweegt is gekozen voor kostuums uit de eerste helft van de 20ste eeuw, aangezien deze het minst kwetsbaar zijn (leuk weetje: het systeem werd geleverd door een bedrijf dat ook lopende banden voor sushi restaurants maakt) Langs beide zijden staan stoelen waar wij, het publiek, rustig kunnen gaan zitten om van de ‘show’ te genieten. Op de achtergrond klinkt passende eigentijdse muziek om het ‘catwalk’ gevoel te verhogen (oa. David Bowie) Doordat de kostuums hier in chronologische volgorde zijn opgesteld trekt de modegeschiedenis van de eerste helft van de 20ste eeuw als het ware aan de toeschouwer voorbij.
De Mini jurk
Bijzonder aan de tentoonstelling is dat de objecten grotendeels zonder vitrine worden getoond, waardoor ze van heel dichtbij kunnen worden bekeken. Uiteraard handjes thuis! En niet stiekem aankomen. Een tweede grote zaal laat met name mode uit de 18de en 19de eeuw zien. De kostuums staan hier op podia van verschillende hoogte waar wij, bezoekers, tussendoor kunnen lopen. Alle poppen dragen goudkleurige maskers om ons niet af te leiden. Prachtig vind ik. De verschillende stijlen die allemaal het lichaam op één of andere manier beperkten worden afgezet tegen een donkere pop met immens lang gestrekte armen in de ‘Mondriaanjurk’ van Yves Saint Laurent die als belichaming van de ‘vrijheid’ over de oudere kostuums uitkijkt vanaf een goudkleurige verhoging aan het eind van de zaal. Mooi en imponerend wederom.
Catwalk Rijksmuseum gouden maskers
Catwalk Rijksmuseum gouden maskers
Catwalk Rijksmuseum gouden maskers
Catwalk Rijksmuseum gouden maskers
Catwalk Rijksmuseum Yves Saint Laurent Mondriaanjurk
Feestelijke japonnen
In de laatste zaal staan een aantal kostuums die dermate fragiel zijn dat ze niet zonder vitrine opgesteld konden worden. Al deze japonnen zijn waarschijnlijk bij feestelijke gelegenheden, zoals een huwelijk, gedragen. Hieronder is de bijna twee meter brede bruidsjapon die rond 1759 door de 22-jarige Helena Slicher is gedragen. Het was in de 18de eeuw nog niet gebruikelijk om in het wit te trouwen. Bruiden droegen vaak lichte kleuren zoals roze, geel of in dit geval heel licht blauw. Om dit topstuk is de rest van de zaal opgebouwd. Om de rok wijd uit te laten staan droeg je er hoepels onder. Omdat zo de ellebogen erop konden rusten heetten deze ‘paniers a coudes’ (elleboogmandjes) Omdat de rok zo wijd is was het een hele klus om deze japon op de pop te zetten. Nog eens extra bemoeilijkt doordat de ruimte in de vitrine beperkt was. Het is de breedste jurk van Nederland, deze bruidsjapon van Helena Slicher (1737-1776) die ze volgens overlevering droeg bij haar huwelijk op 4 september 1759 met Aelbrecht Baron van Slingelandt.
Catwalk Rijksmuseum trouwjapon Helena Slicher voorkant
Catwalk Rijksmuseum trouwjapon Helena Slicher achterkant
Catwalk Rijksmuseum trouwjapon detail
Geborduurde Wanden
Het uitbundige borduurpatroon van de rok komt terug als behang op de wanden. Echt waanzinnig prachtig gedaan. Het lijkt wel echt geborduurd. Ik wil ook zulke wanden in mijn huis. Op één van de foto’s die Erwin Olaf speciaal voor de tentoonstelling maakte lijkt het net alsof model Ymre Stiekema de japon echt draagt. Dit zou natuurlijk niet verantwoord zijn. Daarom zijn model en japon na elkaar in hetzelfde licht gefotografeerd en zijn de beelden vervolgens digitaal samengevoegd. De foto hangt in de tentoonstelling tegenover de japon. Wow!
Catwalk Rijksmuseum geborduurde wanden feestzaal
Catwalk Rijksmuseum Erwin Olaf Ymre Stiekema
Catwalk Rijksmuseum Erwin Olaf Ymre Stiekema
Catwalk Rijksmuseum feestzaal
Catwalk Rijksmuseum feestzaal
Catwalk Rijksmuseum japon geborduurd feestzaal
Aankleedpopjes
Mocht je geen genoeg krijgen van die fantastische trouwjurk van Helena Slicher of een ander beeldige japon, dan kun je een setje met kartonnen aankleedpopje kopen inclusief diverse japonnen. Hoe leuk is dat!
Catwalk Rijksmuseum aankleedpopje
Have fun
Rosalisa
Sorry, the comment form is closed at this time.